Tefta Tashko Koço
Vdes dhe nuk dorëzohem!
Fragmente nga jeta e Tefta Tashko Koços
Mes fletëve të një pasaporte të huaj që mbante këngëtarja kur ndodhej jashtë, gjendet një gjeth i vogël i tharë. Mbi të Tefta ka shkruar me kujdes frëngjisht vetëm dy fjale: “Vdes dhe s’tërhiqem”. Kjo ishte deviza e jetës së saj. Në 2 Nëntor të vitit 1910, Thanas Tashkos i lindi vajzë. Atë natë në hotelin e tij u grumbulluan shume miq. I uruan që të kishte jetë të gjatë, ngritën dolli për shëndetin e saj e biseduan deri vonë për atdheun e largët dhe hallet e tij. Vajzën e quajtën Tefta. Kështu filloi jetën në Fajum të Egjiptit, Tefta jonë.
Nuk është vetëm këngëtare e mirë, por edhe muzikante e mirë. Kështu e prezantoi Tefta Tashkon profesori Gres në sallën e konservatorit, tek kompozitori francez Moris Ravel; një prej figurave muzikore më të njohura të gjysmës së parë të shekullit XX.
Me rolet kryesore të dy veprave të mëdha, shkëlqeu me tërë madhështinë e saj. Tek “Madam Butterfly” e Puçinit ajo interpretoi rolin e Butterfly-it dhe suksesi që pati në teatër ishte triumfal.
Duke qënë e edukuar me ndjenja të larta patriotike, ajo nuk mund të pranonte lavdinë nga një vend i huaj duke ndarë fatin e saj nga ai i atdheut. Ne vitin 1935 në Shqipëri as që mund të flitej për teatër opere. Mungonin shkollat profesionale për edukimin artistik të brezit të ri. Veprimtaria artisike e kulturore ishte e vakët. Por Tefta Tashko Koço vdiste dhe nuk dorëzohej! Më 26 Nëntor 1935 ajo dha koncertin e parë në atdhe, në Korçë. Dalja e zonjushës Tashko në skenë me tualetin e saj aq tërheqës dhe elegant u prit me duartrokitje të pashtershme. U vu re fytyra e saj e mallëngjyer në sallën e mbushur me bashkëatdhetarë që kishin mbushur sallën.
Në 13 dhe 24 Dhjetor në Tiranë salla e kinemasë “Gloria” u mbush me spektatorë. Zëri i saj i bukur i mbushi zemrat e njerëzve dhe i bëri të harrojnë për nje moment mjedisin ku jetonin. Duke kaluar nga skena në skenë, në qytetet kryesore, në Shqipëri jeta artistike zuri të merrte një farë gjallërie.