19 thousand and 308 manuscripts of poet Lasgush Poradec, 8 thousand and 562 papers, 3 thousand and 662 newspapers, 26 magazines, 1 thousand and 606 photographs and postcards, 315 invitations and telegrams, 296 scores, 14 maps, 8 banknotes, 11 decorations, 7 certificates, 12 postal stamps, these are all the wealth of the poet, which has already been donated to the Albanian State Archives.
Similarly, another part of his manuscripts, the daughters Marie and Constantina Gusho, had earlier handed over in the Archives of the National Historic Museum. According to them this was also her father’s wish.
In poet’s correspondence, dated October 23, 1939, Lasgushi writes toanother Albanian poet, Mitrush when he was in Bucharest:
“Dear Dhimitraq! “Don’t hurry to give my manuscripts to the Academy of Romania. Their inheritor let’s be the Mother Albania, this is the wish that I have. In Romania you can leave it only temporarily, in case of emergency and danger.I wish the God not give it in that way. ”
This enriched archive is certainly a good source for scholars of literature and not just for them.The scholar Moikom Zeqo says he is working and is currently concluding a study and a book dedicated to Lazarus Gusho, in another dimension of his, that of the painter. “Among other things, I’ve studied Lasgush as a painter,” says Zeqo.
In the poet’s manuscripts, Lasgush Poradeci preserves unpublished a poetic text, written in Romanian language, entitled Poemul (Poema).
“The poem in Romanian seems strange, and has a transparent humor,” concludes Moiku Zeqo. Lasgushi wrote this poem in 1921, during the five days of admission on Fine Arts Academy in Bucharest, where the poet went to study at the painting branch.
Read this poem-diary, translated in albanian by master Dionysus Bubani
The poem
(A poem created during the five days of admission competition in the first and fourth class at the Fine Arts School in Bucharest).
First day poetry
Në një kënd të Bukureshtit,
Në shkollën e Arteve të Bukura,
Se ç’u mblodhën si ndër përralla
Djemtë dhe vajzat belkëputura.
Në Sallën e madhe të Pikturës
Për në konkurs po vizatojnë,
Dhe tek krijojnë pëshpërisin
Ato që zemrat u këndojnë.
Disa bëjnë plot shakara,
Ca nga halli vijnë vërdallë, –
Me vështrimin fort të rreptë
Sekretari hyn në Sallë!
Ëmbël duke buzëqeshur,
U avitet, kaq e pat:
Mbetën shtang djemtë dhe vajzat
Heshtin siç hesht një sahat…
Strophes of second day
Po hesht Venera, po heshtin
Në mjedisin qelibar…
Oh, se ç’qetësi dhe paqe!
Si statujë përmbi varr!
Dhe tavani i tejdukshëm
Si një Muzë ndër vegime
Për secilin konkurent
Fal nga lart plot frymëzime…
Third day verses
Ja, pra dhe dita e tretë
Erdhi shpejt si pa kuptuar;
Dhe djelmoshat edhe vajzat
Sikur janë të gëzuar;
Sikur ndjejnëAdami dhe Eva
Një ekstazë si në Edén,
Vizatoi djali dhe vajza…
Dhe atyre u pëlqen…
A poem on its own
(Instead of signing of freehand of a competitor)
Kur nuk jam fort i trishtuar,
Shkruaj, o bëj një portret –
Dikush thotë se jam artist,
Tjetra thotë se jam poet,
Unë hesht si një profet…
The fourth day song
The couplet 1
(Under the profile of a strict candidate)
E Venerës fort antike,
Je krenari autor!
I ri është dhe na quhet
Radulesku Nikifor.
The couplet 2
Kush na qënkërka djaloshi?
Ëngjëll a shejtan vërtetë?
S’është as shejtan, as ëngjëll:
Zoti Manu, dora vetë…
The couplet 3
Ky njeri është artisti
Me emrin Barkush:
E krijoi për të piktori
I cili quhet Lasgush.
Zonjushës Maurika
Pasi biseduam,
Lodhja s’të shkoi bosh,
Ta bëra portretin;
Që të më kujtosh.
Por nuk di se kush
I përmëndi mikes
Mua më je lutur?
O unë Maurikes?
Fifth Day Poetry
(Friday Thesis)
Në konkursin e së premtes
Erdhën mjaft të rinj të mbarë:
Vajza fort të ndrojtura,
Djema guximtarë.
Dhe u mblodhën që të gjithë
Për tezën përfundimtare;
Seç vërshuan nëpër salla
Pa e çarë kokën fare.
Por asnjeri nuk arriti
Vizatimin ta mbarojë:
Dhe e mënçura dhe i marri
Mbetën më gishin në gojë…
– “O ti nudo, o ti nudo!
Muzë që nuk turpërohesh!
Kush na thotë të vërtetën,
Pse je zverdhur dhe ankohësh?…”
– “Rri e çmendur mes sallonit,
Shtang kam mbetur, ndjenj një njollë,
Se nuk e mora provimin
Dhe kam mbetur sot pa shkollë…”
O ti shkollë “Belle Arte”,
Që fatin na ke përdhosë:
Mos të jesh kurrë e lumtur
Zjarri ty të të shkrumbosë!…
Lamtumirë
A jeni gjigandë,
Apo shkurtabiqë,
Me mall ju përshëndes
O të dashur miq!
Qofshit porsi dimëra,
O të trishta fare.
Përshëndetje dhe nderime
Artiste krenare!
Signed by: P. LASGUSH